Ook discriminatie belemmert emancipatie
Het verschil tussen mannen en vrouwen op de arbeidsmarkt is afgelopen tien jaar kleiner geworden maar blijft nog steeds achter bij wat op basis van het steeds hogere opleidingsniveau van vrouwen verwacht mag worden. In de net verschenen Emancipatiemonitor, gaat het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP) in op een aantal oorzaken zoals de economische recessie, stereotype taakverdeling in het huishouden en verwachtingen over de rol van vrouwen. Wat echter onbesproken blijft is dat veel vrouwen nog steeds afgewezen worden vanwege een kinderwens, zwangerschap of jong moederschap.
Hoger opgeleid, minder betaald
Vrouwen presteren goed in het onderwijs. Tot een leeftijd van 45 jaar zijn vrouwen inmiddels hoger opgeleid dan mannen. Toch werken vrouwen nog steeds minder vaak in een betaalde baan, werken zij vaker in deeltijd, minder vaak in topfuncties én per uur krijgen zij gemiddeld minder betaald dan mannen. Vrouwen zijn nog altijd minder vaak economisch zelfstandig. Het krijgen van een kind is voor veel vrouwen een reden om minder te gaan werken, al is het voor steeds minder vrouwen een reden om helemaal te stoppen en ook de gemiddelde arbeidsduur stijgt. De helft van de jonge vaders is een hele of halve dag thuis om voor zijn kind te zorgen en steeds meer mannen en vrouwen zeggen voor een gelijke taakverdeling te zijn.
Economie remt werkende vrouwen
Waarom gaat de emancipatie minder snel dan gedacht? Volgens het SCP gooiden de twee economische recessies van de laatste jaren roet in het eten. De oplopende werkloosheid waar mannen en vrouwen last van hadden, zette een rem op de toename van de arbeidsparticipatie van vrouwen. Ook concludeert het SCP dat stereotype opvattingen nog altijd niet verdwenen zijn. Mannen en vrouwen zeggen wel dat zij voor een gelijke taakverdeling zijn: bijna de helft van de mannen vindt dat vrouwen beter in staat zijn om voor jonge kinderen te zorgen en een kwart van de vrouwen is het daarmee eens. Ruim een op de zes Nederlanders ziet vrouwen met kinderen die nog niet naar school gaan bij voorkeur helemaal thuis. Het belang dat wordt gehecht aan de rol van de moeder in de zorg voor en opvoeding van jonge kinderen neemt toe in de laatste jaren. Ook op de arbeidsmarkt spelen dit soort opvattingen en vooroordelen een rol: genderbias zorgt ervoor dat van vrouwen minder vaak wordt gedacht dat zij een hogere functie ambiëren, waardoor zij die ook minder vaak krijgen.
Discriminatie vanwege kinderwens
Over discriminatie van vrouwen is in de negende Emancipatiemonitor verder niet veel te vinden. Loonverschillen tussen mannen en vrouwen wijzen niet per definitie op discriminatie, omdat ze vaak verklaard worden door verschillen in de arbeidspositie (zoals arbeidsduur, functie en sector) en andere achtergrondkenmerken (leeftijd, opleiding en samenstelling van het huishouden).
Dat wil niet zeggen dat discriminatie van vrouwen niet voorkomt. Bij RADAR komen al jarenlang meldingen binnen van vrouwen die zich op de arbeidsmarkt gediscrimineerd voelen. Zwangerschap of jong moederschap zijn dan vaak de reden. Het College voor de Rechten van de Mens concludeert na onderzoek dat 1 op de 10 vrouwen expliciet voor een functie is afgewezen vanwege hun zwangerschap, jong moederschap of kinderwens. Dat deze vorm van discriminatie een gelijkwaardige positie van mannen en vrouwen op de arbeidsmarkt belemmert, zou ook voor het SCP geen verrassing moeten zijn.